Asgari Ücret Zammı Tartışması Ekonominin Tüm Dengelerini Etkiliyor Kazananlar ve Kaybedenler Yeniden Gündemde

Asgari Ücret Zammı: Kim Kazanır, Kim Kaybeder? Gerçekler Sloganın Ötesinde

Asgari ücret her açıklandığında aynı cümleler havada uçuşur:
“Enflasyon artar”, “İşveren batar”, “Piyasa kilitlenir”…
Oysa Türkiye’nin mevcut ekonomik yapısı içinde asgari ücret zammı meselesi, sloganlarla değil somut etkilerle konuşulması gereken bir başlıktır.

Gerçek şu ki; asgari ücrete yapılan bir artış, tek başına ne mucizedir ne de felaket. Etki, kimin ne şartlarda yakalandığıyla ilgilidir.

En Net Kazanan: Asgari Ücretli

Asgari ücretle çalışanlar için zam, tartışmasız biçimde doğrudan kazançtır.
Enflasyon karşısında eriyen reel gelir, kısmen de olsa telafi edilir. Gıda, kira ve fatura baskısı nispeten hafifler. Borçlanma hızında yavaşlama görülür, en önemlisi “ay sonunu getirme” meselesi bir nebze nefes alır.

Bu sadece ekonomik değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal bir rahatlamadır. Çalışanın emeğinin tamamen değersizleşmediği hissi korunur.

Sessiz Kazanan: İç Piyasa

Asgari ücretlinin cebine giren her ek lira, rafta, tezgahta, kasada karşılık bulur.
Esnaf, perakende ve hizmet sektörü bu artıştan dolaylı ama güçlü biçimde faydalanır. Talep canlanır, ciro artar, nakit akışı düzelir.

Bu nedenle “asgari ücrete zam esnafı bitirir” iddiası, gerçeğin sadece yarısını anlatır. Asıl belirleyici olan, işverenin desteklenip desteklenmediğidir.

Orta Vadeli Kazanan: Devlet

Devlet için tablo daha karmaşıktır. Kısa vadede prim ve kamu maliyeti artar. Ancak orta vadede artan tüketim, KDV ve ÖTV gelirleriyle geri döner. Sosyal yardım ihtiyacı azalır, ekonomik durgunluk riski sınırlanır.

Yani mesele, zamdan kaçmak değil, zam sonrası dengeyi doğru kurmaktır.

Ölçülmesi Zor Ama Hayati Kazanç: Toplumsal İstikrar

Belki de en kritik başlık burasıdır.
Asgari ücretin tamamen baskılanması, sosyal huzursuzluğu artırır, çalışma barışını bozar. “Çalışarak geçinme” fikrinin tamamen yok olması, uzun vadede ekonomiden daha ağır bedeller üretir.

Bu açıdan bakıldığında, zam aynı zamanda toplumsal bir sigortadır.

Peki Kimler Kaybediyor?

Asgari ücret zammının gerçek mağduru, çoğu zaman yanlış yerde aranır.

Desteksiz bırakılan küçük ve kırılgan işverenler, artan işçilik maliyetiyle zorlanır. Nakit akışı zayıf işletmeler personel azaltma yoluna gidebilir ya da kayıt dışına itilebilir. Buradaki sorun zam değil, koruyucu mekanizma eksikliğidir.

Bir diğer kaybeden grup ise asgari ücretin biraz üzerinde maaş alan sabit gelirli çalışanlardır. Zam yayılmazsa maaşlar sıkışır, adalet ve motivasyon algısı bozulur. Bu kesim çoğu zaman görmezden gelinir ama rahatsızlık derindir.

Kayıt dışı ekonomiyle çalışanlar için ise zam, denetim baskısını artıran bir faktöre dönüşür.

Enflasyon Tartışması: Gerçek Nerede?

En yaygın yanlış algı şudur: “Zam olursa enflasyon patlar.”
Oysa Türkiye’de enflasyonun ana sürükleyicileri; kur, enerji maliyetleri ve ithal girdilerdir. Ücret artışları tek başına belirleyici değildir.

Zam yapılmadığında enflasyon düşmez; sadece halk fakirleşir.
Zam yapıldığında ise talep canlanır ama fiyat artışlarının ana kaynağı değişmez.

Son Söz

Asgari ücrete zam, doğru tasarlanırsa herkesin kazandığı bir sonuç doğurur. Vergi indirimi, prim desteği, kademeli artış ve maaş skalasının yukarı doğru yayılması bu işin anahtarıdır.

Desteksiz yapılırsa yük küçük işverenin sırtına biner.
Hiç yapılmazsa bedelini toplum öder.

Mesele “zam olsun mu olmasın mı” değil;
nasıl, kiminle ve hangi dengeyle yapılacağıdır.

Ekonomi, slogan değil; denge işidir.

Ajans Expres Gazetesi