Ziraat Mühendisleri Odası’ndan Tarımda Güvencesiz İstihdama Tepki: “Soğan Yerken O Kadınları Hatırlayın”

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Kadın Çalışma Grubu Başkanı Vuslat Bektaş, Dünya Kadın Çiftçiler Günü kapsamında Eskişehir’e gelerek tarım sektöründeki güvencesiz istihdam, kadın emeği ve çocuk işçiliği konularına dikkat çekti. Eskişehir’de çeşitli temaslarda bulunan Bektaş, tarım işçilerinin yaşadığı zorlu koşulları yerinde gözlemlediklerini ve bu durumun yıllardır çözülmediğini söyledi.

“Türkiye tarımının yapısal sorunlarından belki de en önemlisi insan. Özellikle mevsimlik işçilerin çalışma ve barınma şartları son derece kötü. Kadınlar ve çocuklar bu sistemin en korunmasız halkası,” diyen Bektaş, geçtiğimiz günlerde Ankara’nın Polatlı ilçesine bağlı Malıköy Mahallesi’ndeki soğan hasadına katıldıklarını anlattı.

Bektaş, sahadaki gözlemlerini şu sözlerle özetledi:

“Kışlık soğan hasadında kadın ve çocuklar yoğun olarak çalışıyor. Çocukların yaş aralığı 7–15, kadınların ise 15–55 arasında. Türkiye genelinde tarımsal istihdamın %41’i kadınlardan oluşuyor. Ancak bu, çoğunlukla kayıt dışı ve güvencesiz bir istihdam.”

Kadın işçilerin günde ortalama 10–15 çuval soğan doldurduğunu, bir çuvalın 45–50 kilo geldiğini ve çuval başına 90 TL kazandıklarını aktaran Bektaş, kazancın düşük, yaşam koşullarının ise insan onuruna yakışmadığını belirtti.

Malıköy’de yaklaşık 200 kişinin barındığı alanı da ziyaret ettiklerini aktaran Bektaş, şu tespitlerde bulundu:

• Barınaklar, naylon brandalarla yapılmış geçici yapılar

• Isıtma sistemi yok, özellikle sabahları çok soğuk

• 200 kişiye sadece 2 musluk düşüyor

• Tuvalet ve banyo altyapısı yok; kanalizasyon sistemi bulunmuyor

• Çöp toplama yetersiz, atıklar yakılarak imha ediliyor

• Yakın çevredeki hayvancılık tesisleri nedeniyle sinek, haşere ve koku sorunu yaşanıyor

Devletin 2010 yılında başlattığı Mevsimlik Tarım İşçileri Projesi (METİP) ve 2024’te yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi'nin sahada karşılık bulmadığını ifade eden Bektaş:

“Eğitimde ciddi kayıplar yaşanıyor. Çocuklar Mayıs ayında okuldan ayrılıyor, Kasım’a kadar tarlada çalışıyor. 5 ay boyunca eğitimden kopuyorlar. Onlara yönelik hiçbir sosyal veya eğitsel destek yok.”

Bektaş, yaşadığı en çarpıcı anı şu sözlerle paylaştı:

“Tuana adında 7–8 yaşlarında bir çocuk vardı. Bizi uğurlarken, ‘Soğan yerken bizi hatırlarsınız,’ dedi. Evet, o soğanın içinde sadece ürün değil, büyük bir emek, yoksulluk ve insan hikâyesi var. Hatırlamak ve değiştirmek zorundayız.”

Bektaş, son olarak çözümün yalnızca politik metinlerde değil, uygulanabilir sosyal politikalar ve güçlü denetim mekanizmalarıyla mümkün olacağını vurgulayarak, Ziraat Mühendisleri Odası olarak konunun takipçisi olacaklarını ifade etti.

Ajans Expres Gazetesi